Obserwacje ptaków w okolicy cementowni. Spacer ornitologiczny w ramach programu EkoWarta [ZDJĘCIA]

W ramach programu Ekowarta organizowanego przez Cementownię Warta S.A. odbywają się ciekawe spacery przyrodnicze i wykłady. Wydarzeniem inaugurującym całoroczny cykl był zimowy spacer ornitologiczny, który – mimo kalendarzowej zimy (22 lutego) – okazał się zdecydowanie spacerem wiosennym. Spacerowiczom towarzyszyła ciepła aura i wychylająca się już nieśmiało z leśnego dna zieleń.

Przewodnik – ornitolog Michał Maniakowski – instruował przy tej okazji m.in., jak rozróżnić w locie bociana, czaplę i żurawia. Przez całą wycieczkę można też było usłyszeć wiele ciekawostek związanych z bardziej popularnymi polskimi gatunkami, takimi jak kaczki krzyżówki czy sikory bogatki. Na zakończenie spaceru swoje trele wyśpiewała zaś modraszka, a towarzyszyły jej wysokie śpiewy wróbli i raniuszków.

Podczas spacerowania, poznawania i obserwacji ptaków zrozumieliśmy także, że na przestrzeni ostatnich lat, wiele gatunków ptaków zmniejszyło swoją populację. Takim przykładem jest kuropatwa zwyczajna. Wśród uczestników spaceru byli również pracownicy Cementowni „Warta” S.A. Pan Przemysław Tasarz, który od kilkunastu lat udziela się w Ogólnopolskim Towarzystwie Ochrony Ptaków, zwraca uwagę na zagrożenia wynikające ze zmian zachodzących w otoczeniu – między innymi w rolnictwie oraz przy termomodernizacji budynków. Działania w tych obszarach mogą bowiem prowadzić do utraty miejsc lęgowych.

Kolejne spacery i wykłady towarzyszące programowi będą się odbywać co miesiąc do końca 2020 roku, a na kolejne spotkanie zapraszamy 21.03.2020 roku do Cementowni „Warta” S.A. Będą to warsztaty i wykłady o tematyce zero/less waste. Dowiemy się jak ograniczać odpady. Czy istnieją śmieciowe mity? Jak jest z tą śmieciarką? Co można wrzucać do kosza Bio? Czy można wykorzystać obierki? Czy starym rzeczom można dać drugie życie? Na te wszystkie pytania i nasze wątpliwości odpowie Julia Wizowska-Szymanik. Cały program można podejrzeć na stronie www.wartasa.com.pl

W sobotni poranek aura była raczej wiosenna – mimo kalendarzowej zimy było zupełnie bezśnieżnie, z dodatnią temperaturą. Widoczność bez zarzutu, brak opadów. Nieczęsto, ale chwilami przez chmury pokazywało się również słońce.

Po przybyciu uczestników, zaprowiantowaniu oraz przygotowaniu lornetek ponad 30 osobowa grupa rozpoczęła spacer. Uczestnicy spaceru zostali przywitani przez pustułki – drobne sokoły, które jasno pokazały, że teren Cementowni jest ich miejscem stałego przebywania i dobrze się tu czują. W trakcie spaceru udało się je zobaczyć wielokrotnie – były to co najmniej 2-3 osobniki, w tym ptaki odzywające się głosem tokowym. Zorientowani w kwestii pracownicy, mówili o co najmniej kilku parach gniazdujących pustułek zadomowionych na budynkach i konstrukcjach zakładu.

Z parkingu udaliśmy się w stronę Warty. Po drodze, przy niewielkim przejaśnieniu i wiosennym słońcu eksponowała się głośno śpiewająca bogatka – największa krajowa sikorka. Dalej ze wznoszących się prądów powietrza korzystał myszołów, spokojnie krążąc i pokazując się nam tuż nad skrajem drzewostanu.

Zeszliśmy w dół ku rzece, gdzie w lesie łęgowym udało się słyszeć i zobaczyć przelatującego grubodzioba – ptaka o groźnym spojrzeniu i bardzo mocnym dziobie. Niżej, przy rzece mijaliśmy ślady żerowania bobrów, które nadgryzały nawet korę nielubianych przez siebie sosen. Skraje ścieżki były natomiast silnie zbuchtowane przez dziki. Chwilę później tuż nad koronami drzew przeleciały cztery żurawie, dając okazję do rozmowy na temat rozpoznawania w locie trzech dużych i podobnych do siebie gatunków – bociana, czapli i żurawia.

Nad swobodnie płynącą Wartą ptakiem, który od razu przykuł naszą uwagę była niewielka, żółtawa pliszka górska. Dało się zobaczyć i usłyszeć dwa osobniki, choć nie były one chętne, by dłużej pozować przed tak liczną grupą. Ptaki te najprawdopodobniej przymierzają się do założenia gniazda w rejonie mostku i młyna w miejscowości Lelity, gdzie bystrza szumiącej wody przypominają górski strumień. Przy brzegu rzeki ukrywało się też parę żerujących kaczek krzyżówek.

Odchodząc od rzeki, nad niewielkim strumykiem, słyszeliśmy trele intensywnie śpiewającego strzyżyka – maleńkiego ptaszka o czekoladowym upierzeniu i zawadiacko zadartym ogonku, który nie pozwolił się niestety dłużej pooglądać. Aktywność strzyżyka zwróciła jednak naszą uwagę na skaczącego po martwych gałęziach rudzika – ptaszka o czerwonawej piersi i szarej głowie.

Wyposażeni w wiedzę terenową pracowników cementowni wróciliśmy nieco inną drogą, używając ścieżki wzdłuż rzeki, którą doszliśmy na otwarty teren przy ujęciu wody. Tam, wzdłuż brzegu czmychnął ciemny ptak przypominający wielkością, wyglądem i zachowaniem kokoszkę wodną, jednak nie pokazał się na tyle dobrze, by pewnie można było określić gatunek. Przy moście przez lunetę obserwowaliśmy krzyżówki żerujące przy kłodach drewna zatrzymanych w nurcie rzeki. Chwilę później zauważyliśmy przemykającą nad rzeką parę nurogęsi, lecącą w górę Warty. Te podobne do kaczek ptaki najprawdopodobniej gniazdują w dziuplach starych drzew nad Wartą. Na zakręcie rzeki spodziewaliśmy się odpoczywających kormoranów, które były widziane tam nieco wcześniej rano, jednak ptaki opuściły to miejsce przed naszym przybyciem. Mimo gwarnych rozmów nad głowami dało się słyszeć przelatującego wysoko nad głowami skowronka – zwiastuna wiosny, oraz zobaczyć frunącego nad rzeką kosa. O nadchodzącej już wiośnie świadczyły nie tylko aktywność ptaków, ale przekwitłe już leszczyny, purpurowiejące pąki olch i zieleń nieśmiało przebijająca się przez dno lasu.

Po wykonaniu wspólnego zdjęcia udaliśmy się z powrotem w kierunku budynków Cementowni. W rejonie torów śpiewała modraszka – ptak ten ma wysoki głos zakończony charakterystycznym trelem. Drzewa i krzewy otaczające osiedle tuż przy Cementowi okazały się dobrym miejscem, by przyjrzeć się dzięciołowi dużemu, który odzywał się z czubka topoli, dzwońcom przelatującym pomiędzy domami, sierpówkom i kwiczołowi. W pobliżu budynków dało się też usłyszeć wróble, bogatki, a także raniuszki.

Lista zaobserwowanych gatunków:
Pustułka Falco tinnunculus
Bogatka Parus major
Myszołów Buteo buteo
Grubodziób Coccothraustes coccothraustes
Żuraw Grus grus
Pliszka górska Motacilla cinerea
Krzyżówka Anas platyrhynchos
Strzyżyk Troglodytes troglodytes
Rudzik Erithacus rubecula
Nurogęś Mergus merganser
Kos Turdus merula
Skowronek Alauda arvensis
Modraszka Cyanistes caeruleus
Dzięcioł duży Dendrocopos major
Sierpówka Streptopelia decaocto
Kwiczoł Turdus pilaris
Wróbel Passer domesticus
Raniuszek Aegithalos caudatus

Tekst i foto: Cementownia Warta S.A.